یک پرسش ویک پاسخ درباره شعرامروزگیلکی
پرسش.....جایگاه و موقعیت شعر گیلکی را در چه وضعیتی میدانید؟ با توجه به آثار، آفرینهها و چاپ مجموعه شعرهای گیلکی در دهههای اخیر، آیا شاعر گیلکسرای امروز توانسته در یکی دو دههی اخیر همسو با شعر ایران و جهان در نوع نگرش خود، تغییر و تحولی را بروز دهد و بنوعی مارا با نوجویی و تازگی در رویکردش به شعر روبهرو سازد یا اینکه هنوز داریم در تکرار و کلیشهگی بسر میبریم؟
پاسخ....برای پاسخ به این پرسش،باید به موقعیت وجایگاه زبان گیلکی،درطی سالهای اخیر وبستروجودی وهستی آن ،یعنی به موقعیت جغرافیایی واجتماعی واقتصادی صفحات شمالی ،به طورعام وسرزمین گیلان ،بطورخاص پرداخت وتغییرات پیش آمده رامدنظرداشت.به علاوه ،تغییراتی راکه درشرایط محیطی وجغرافیایی واقتصادی استانهای دیگراتفاق میافتد.چه بخواهیم وچه نخواهیم زبان وشعروادبیات محلی ما درمعرض تاثیرهمه ی این مسایل است .
درطی،چنددهه ی اخیرتحت تاثیر مشکلات محیط زیستی بوجودآمده درچهارگوشه ی کشور که شرح وبسط آن ازحوصله ی این مقال خارج است ،موج عظیمی ازمهاجران را به سوی گیلان ،سرازیرکرده ودراقصی نقاط وروستاهای آن ازطریق خرید املاک وزمین ها واحداث بناهای مسکونی وغیره ،دارای حق آب وگل کرده است .فروش زمین های کشاورزی که متعاقب ورشکستگی کشاورزان وبه خاطرعدم صرفه ی اقتصادی درادامه ی حیات کشاورزی آنهاروی داده ،باعث تشدید این ا مواج مهاجرت شده وهمچنان درحال ادامه است .وروداین اقوام غیرگیلک،خواه ناخواه،باعث تاثیردرنحوه ی گویش وطرز زندگی اهالی محلی است وبرزبان وفرهنگ گیلکان تاثیرمیگذارد.شعروادبیات محلی نیز ،چه به جهت کمی وچه به جهت کیفی،نمی تواندتحت تاثیراین روندروبه افزایش،قرارنگیرد.تلاش شاعران ونویسندگان گیلک درسرودن شعرونوشتن داستان به زبان گیلکی ،اگرچه میتواند به زنده ماندن این زبان کمک کند،وتاحدودی همگام باتحولات شعرمدرن فارسی حرکت نماید،اماواقعیت این است که نمی تواندجلوی تاثیرمخرب فرهنگی ناشی ازامواج مهاجرت به زبان وفرهنگ گیلکی رابگیرد.
مجموعه ها ی چاپ شده ودیگرآثارمنتشرشده ی سالهای اخیرشاعران گیلکی سرارا،من دراین راستا میبینم وبرای آن ارزش بسیارقایلم ،اگرچه که معتقدم که این آثارتولیدشده ،بیشترتوسط نسلهای پیرتروقدیمی ترصورت میگیرد ونه ازبین شاعران جوانتر.موضوعی که البته میتواندبطورجداگانه موردبررسی وعلت یابی قراربگیرد.خلاصه اینکه علیرغم همه ی این تحولات منفی بوجودآمده ،شاعران گیلگی سرابه وظایف ادبی وفرهنگی خودبه خوبی عمل کرده وتاحدودزیادی تحت تاثیر روندنوآوری ومدرنیزاسیون شعرادبی ایران وجهان ،به سرودن شعرهای قابل توجهی می پردازند که امیدوارم این روند درنسل شاعران جوانترنیز تسری پیداکند
محسن بافکرلیالستانی